Stationsomgeving Kortrijk onderging metamorfose met ondergrondse parking en tunnel
03.04.24
De stationsomgeving in Kortrijk heeft de voorbije jaren een complete metamorfose ondergaan. De mobiliteit werd geoptimaliseerd, met meer aandacht voor de zachte weggebruikers en het openbaar vervoer. Belangrijke schakel zijn de nieuwe ondergrondse parking en tunnels onder de sporen voor bussen en fietsen. De talrijke organische vormen in het ontwerp en de ‘top-down’ bouwmethode zetten onze stabiliteitsingenieurs op scherp.
Bij het project zijn diverse partijen betrokken: de NMBS, Stad Kortrijk, Agentschap Wegen & Verkeer en Parko. TVH-Eiffage Vlaanderen (Antwerpse Bouwwerken – Vuylsteke) werd als aannemer voor de ondergrondse parking aangesteld, Besix voor de autotunnel. Zij gaven BM Engineering de opdracht om de ontwerpplannen van de NMBS om te zetten in uitvoeringsplannen voor op de werf voor de kolommen, wanden, platen en diepwanden.
Stross-methode – top-down ‘op’bouw van de parking
Bij een klassieke bouwput worden eerst beschoeiingswanden geplaatst, waarna de put volledig wordt uitgegraven. Na het gieten van de funderingsplaat kan er van beneden naar boven worden opgebouwd. Bij deze ondergrondse parking werd echter omgekeerd gewerkt, volgens de stross-methode. Na het plaatsen van de diepwanden werden eerst ondergronds funderingspalen gegoten, waarin vlak na de stort verticale staalkolommen werden verankerd. Daarna werd – nog steeds op volle grond – de dakplaat op maaiveldniveau gegoten. Eens die voldoende sterk was, werd de grond eronder weggegraven. Per ondergronds niveau werd daarna de vloerplaat gegoten, en daarna de grond eronder weggenomen. De bouwput werd dus in trappen naar beneden uitgevoerd.
Het voordeel van deze uitvoeringsmethode is dat er geen verankering van de diepwand nodig was om de bouwput te maken. Het plaatsen van ankers onder het grondwaterniveau is bovendien niet evident. Bij de stross-methode zijn het de ondergrondse betonplaten zelf die telkens zorgen voor het schoren van de diepwand wanneer dieper wordt uitgegraven.
Complexe wapening in 3D
Dat de wapening van de ondergrondse parking in 3D werd uitgetekend, was evident in een complex ontwerp waarbij onder meer de dakplaat diverse niveauverschillen telt. Zo werd snel duidelijk hoe alles in mekaar paste en konden eventuele conflicten tussen wapeningsstaven vooraf worden gedetecteerd en opgelost, om de uitvoering op de werf vlot te laten verlopen.
De bestaande autotunnel onder de sporen werd bovendien verlengd tot aan de voormalige kluifrotonde De Appel. De volledige bovengrondse zone werd daarna een autoluw groen plein. In die tunnel die tot -4 gaat, komen verschillende verkeersstromen – auto’s, bussen, fietsen, voetgangers – samen en erboven lopen treinsporen. Vanuit de tunnel is er een achter een wand verborgen evacuatietrap die uitkomt op het bovengelegen plein.
Ook voor dit projectonderdeel maakten we de uitvoeringsplannen voor de aannemer. Er werd opnieuw gebruik gemaakt van de stross-methode. Het ontwerp van de tunneluitbreiding bevat echter weinig rechte lijnen, door de permanente kromming van de weg. Bovendien moest de tunnel worden aangetakt op een bestaande spoorwegbrug en op de in/uitrit voor bussen en van de parking. Met betonnen dakplaten van 1,20 meter dik en diepwanden die per onderdeel 20 meter lang en 1 meter dik zijn, was het dus ook hier noodzakelijk om de complexiteit van de wapening transparant te maken in een 3D-model.
Om de bereikbaarheid van het stadscentrum gedurende het hele project te garanderen, werden de werken in verschillende fasen opgedeeld. Ook hier hield het wapenings- en bekistingsplan rekening mee.
